Halkın haber alma hakkını gerçekleştirirken gazetecinin uyması gereken etik kurallar, hem ulusal hem de evrensel boyutuyla sürekli gündeme gelmektedir. Ülkemizde son zamanlarda daha sık karşılaştığımız etik sorunlara çözüm önerileri bazı farklılıklar gösterse de, temelde benzerlikleriyle dikkat çekmektedir
Yazılı, görsel ya da elektronik yayıncılıkta uyulması gereken etik kurallardan bazıları dönemsel olarak öne çıkarak sıralamayı değiştirse de, bir bütün olarak basın etiğinin özü aynı kalmaktadır. Etik kuralların önemi, son yıllarda medyanın yapısal değişiklik göstermesine karşın kaybolmamıştır. Ancak, bu değişiklikten kaynaklanan çarpıklıklar düzeltilmeden etik kurallar kağıt üzerinde kalmaya mahkumdur. Bu kuralların çiğnenmesini olağan ve yaygın hale getiren, medyanın yapısal çarpıklıkları irdelenmeye ve sorgulanmaya muhtaç durumda kaldıkça tartışmaların sürmesi kaçınılmazdır.
Medyadaki yapısal çarpıklığın en temelinde tekelleşme ve kartelleşme eğilimi bulunmaktadır. Tekelleşmenin en çarpıcı sonucu ise medya kuruluşlarının sendikasızlaştırılmasıdır. Son yıllarda büyük ivme kazanan ve yazılı basının çok büyük bölümünü kapsayan sendikasızlaştırma girişimi, ne yazık ki, görsel medya kuruluşlarını ta baştan kıskacına almıştır. Bu durum, bir yandan “editoryal bağımsızlığı” giderek anlamsızlaştırmakta, diğer yandan da sendikal örgütlenmeyi engelleyerek, medya çalışanlarının iç kontrol araçlarından mahrum kalmasına yol açmaktadır.
Etik kuralların çiğnenmesine karşı en etkili denetim organı olabilecek sendikanın zayıf bırakılması etik kuralların çokluğuna rağmen işlevsiz kalmasının da başlıca nedenidir.
“Sendikal örgütlenmenin sadece ücretlerle sınırlı bir etkinlik alanı” yanılsaması, toplu sözleşmelerin, etik kuralların en etkili düzenleme ve denetleme birimi olabileceği gerçeğini gözlerden kaçırmaktadır. Bu yanılsama ayrıca, ülkemizde evrensel ölçütlere uygun ulusal nitelikte, herkesin benimseyebileceği bir metin üzerinde birleşmeyi engellemektedir.
PMD, bu sayfada sunulan çeşitli basın kuruluşlarının basın etiği önerilerine temel olarak katılmakla birlikte, bu kısa hatırlatmayı göz önünde bulundurulmasını diler.
